Test potrójny

Test potrójny to ocena ryzyka wystąpienia wad genetycznych i wady cewy nerwowej u płodu na podstawie analizy poziomów hormonów i białka płodowego we krwi kobiety w ciąży. Test potrójny jest alternatywą dla testu PAPP-A w przypadku niewykonania go w pierwszym trymestrze ciąży. Test potrójny to badanie prenatalne nieinwazyjne wykonywane w drugim trymestrze ciąży między 14 a 20 tygodniem ciąży.

Co umożliwia test potrójny?

Test potrójny umożliwia ocenę ryzyka wystąpienia u płodu wad genetycznych takich jak:

• zespół Downa
  
• zespół Edwardsa

oraz wad cewy nerwowej, inaczej wad ośrodkowego układu nerwowego, takich jak:

• przepuklina mózgowa
  
• rozszczep kręgosłupa
  

Na czym polega test potrójny?

Test potrójny polega na pomiarze poziomów stężenia: białka płodowego, inaczej alfa-fetoproteiny AFP, hormonu ciążowego beta hCG i wolnego estriolu (uE3) we krwi kobiety w ciąży. Można zwiększyć czułość testu potrójnego o około 2-5% dodatkowo badając poziom inhibiny A, czyli wykonując test poczwórny.

Przy występowaniu zespołu Downa poziomy alfy-fetoproteiny AFP i wolnego estriolu (uE3) są poniżej normy, a poziom beta-hCG jest powyżej normy.

Przy występowaniu zespołu Edwardsa poziomy alfy-fetoproteiny AFP, wolnego estriolu (uE3) i beta hCG są poniżej normy.

Podwyższony poziom alfa-fetoproteiny AFP w przypadku ciąż pojedynczych może wskazywać na ryzyko wystąpienia wady cewy nerwowej u płodu. Podwyższony poziom alfa-fetoproteiny AFP występuje też przy prawidłowo przebiegających ciążach mnogich, dlatego ocena ryzyka wystąpienia wad cewy nerwowej u płodu na podstawie poziomu alfa-fetoproteiny AFP w przypadku ciąż bliźniaczych jest mało dokładna, a ciąż mnogich praktycznie niemożliwa.

Pomiar poziomu alfa-fetoproteiny AFP wykonuje się też jako osobne badanie w przypadku stwierdzenia w pierwszym trymestrze ciąży (np. za pomocą testu PAPP-A) dużego ryzyka wystąpienia zespołu Downa lub zespołu Edwardsa oraz w przypadku potrzeby oceny ryzyka wystąpienia otwartych wad cewy nerwowej u płodu.

Otrzymane dane są analizowane za pomocą specjalnego programu komputerowego, który po uwzględnieniu wagi i wieku kobiety w ciąży, oblicza prawdopodobieństwo wystąpienia danych wad u płodu.

Kto powinien wykonać test potrójny?

Test potrójny powinny wykonać kobiety w ciąży, które nie zdążyły wykonać w pierwszym trymestrze ciąży testu PAPP-A, a chcą rozwiać swoje wątpliwości co do możliwości wystąpienia wad genetycznych i wad cewy nerwowej u swojego nienarodzonego dziecka.

Komu nie jest zalecany test potrójny?

Test potrójny nie jest zalecany kobietom w ciąży po 40 roku życia ze względu na dużą ilość błędnych wyników testu potrójnego - wskazujących fałszywie dodatni wynik (nieprawidłowy).

Jak wygląda wykonanie testu potrójnego?

Do testu potrójnego nie trzeba się specjalnie przygotowywać i nie musi się być na czczo.

Krew do testu potrójnego pobierana jest z żyły łokciowej kobiety w ciąży, czyli w ten sam sposób jak do zwykłego badania krwi.

Wyniki testu potrójnego

Na podstawie komputerowej analizy wyników testu potrójnego po uwzględnieniu takich czynników jak: wiek kobiety w ciąży, jej waga, czy choruje na cukrzycę i pali papierosy lekarz ocenia ryzyko wystąpienia danej wady u płodu.

Ujemny wynik testu potrójnego, czyli prawidłowy, oznacza niskie ryzyko wystąpienia wad u płodu. Ujemny wynik testu potrójnego nie daje 100% pewności, że dziecko będzie zdrowe. W przypadku ujemnego wyniku testu potrójnego lekarz nie zalecają wykonania badań prenatalnych inwazyjnych, gdyż ryzyko wystąpienia wady u dziecka jest dużo niższe, niż ryzyko poronienia po badaniu prenatalnym inwazyjnym.

Dodatni wynik testu potrójnego, czyli nieprawidłowy, jest wskazaniem do wykonania badania USG genetycznego (o ile nie było wykonane wcześniej), a w przypadku uzyskania nieprawidłowych wyników USG genetycznego wskazuje na konieczność wykonania badania prenatalnego inwazyjnego np. amniopunkcji.

W przypadku nieprawidłowego wyniku testu potrójnego ryzyko wystąpienia wady u płodu według statystyk jest większe niż 1:200.

Ile czeka się na wyniki testu potrójnego?

Czas oczekiwania na wyniki testu potrójnego to około 7 dni.

Jaka jest wiarygodność testu potrójnego?

Wiarygodność testu potrójnego w dużym stopniu zależy od dokładnego określenia wieku ciąży. Nieprawidłowo wyznaczony wiek ciążowy może fałszować wyniki testu potrójnego: zawyżając lub zaniżając ocenę ryzyka wystąpienia wad u płodu.

Wiarygodność testu potrójnego (czułość testu potrójnego) jest dużo niższa niż testu PAPP-A i wynosi średnio około 65%. Test potrójny ma największą czułość w ocenie ryzyka wad cewy nerwowej (około 85%), a najmniejszą w przypadku zespołu Edwardsa (około 60%). W przypadku oceny ryzyka wystąpienia zespołu Downa czułość testu potrójnego wynosi około 70%.

W związku z tym test potrójny jako samodzielne badanie prenatalne nieinwazyjne jest rzadko wykonywany. Najczęściej test potrójny wykonywany jest jako część testu zintegrowanego.

Zobacz inne artykuły związane z ciążą