Badania dziecka po porodzie
Badania dziecka po porodzie pozwalają ocenić stan zdrowia noworodka w pierwszych chwilach po porodzie i umożliwiają wczesne wykrycie chorób i nieprawidłowości w rozwoju dziecka.
Pierwsze badania dziecka po porodzie
Pierwsze badania dziecka po porodzie pozwalają ustalić stan zdrowia noworodka oraz umożliwiają szybką interwencję w przypadku wystąpienia zagrożenia zdrowia lub życia noworodka.
Badania wykonywane w pierwszych chwilach po porodzie:
Badania wykonywane w pierwszych chwilach po porodzie:
- ocena stanu zdrowia noworodka według skali Apgar – w pierwszej, trzeciej, piątej i dziesiątej minucie po porodzie
- pomiar masy ciała noworodka. Prawidłowa waga noworodka urodzonego między 38 a 42 tygodniem ciąży to od około 2,5 kg do około 4 kg. Chłopcy ważą przeważnie więcej od dziewczynek. Waga dziecka poniżej 2,5 kg to tzw. niska masa urodzeniowa i dzieci o tak niskiej wadze mogą potrzebować szczególnej opieki lekarskiej. W ciągu kilku kolejnych dni po porodzie następuje spadek wagi noworodka o około 10-15 %. Na początku drugiego tygodnia życia waga noworodka powróci do wagi z dnia porodu.
- pomiar długości ciała noworodka. Zdrowe i donoszone noworodki mierzą od około 50 cm do około 55 cm. Chłopcy są przeważnie wyżsi od dziewczynek.
- pomiar obwodu główki noworodka. Obwód główki noworodka powinien być większy od obwodu klatki piersiowej o około 1-2 cm i przeważnie wynosi około 35 cm. Obwód główki mierzący dużo powyżej lub poniżej 35 cm może świadczyć o problemach neurologicznych u dziecka.
- sprawdzenie reakcji źrenic na światło, czyli badanie wzroku noworodka. U wcześniaków wykonywane są dodatkowo badania, które pomogą ustalić choroby i wady wzroku.
- pomiar wielkości i położenia narządów wewnętrznych noworodka (wątroby, nerek, pęcherza moczowego, śledziony) poprzez uciskanie jego brzucha
- ocena pracy serca i przepływu krwi
- sprawdzanie drożności przełyku i odbytu za pomocą sondy
- sprawdzanie układu kostnego noworodka: ciemiączek, kości, kręgosłupa, prawidłowego funkcjonowania stawów biodrowych
- sprawdzanie budowy narządów płciowych, w tym u chłopców zstąpienia jąder do moszny
- sprawdzanie funkcjonowania płuc
- obserwacja odruchów noworodka, aby sprawdzić jak funkcjonuje jego układ nerwowy
Przy okazji badań w pierwszych chwilach po porodzie lekarz badający noworodka:
- przecina pępowinę (przeciąć ją może też tata dziecka jeżeli poród był rodzinny). Od momentu przecięcia pępowiny przestaje krążyć krew między mamą a jej dzieckiem. Na kikut pępowiny zakładany jest opatrunek. Kikut pępowiny noworodka z każdym dniem będzie coraz bardziej zasychać, aż w końcu odpadnie.
- odśluzowuje nos, oczy i jamę ustną noworodka. W drogach oddechowych dziecka po porodzie znajdują się resztki płynu owodniowego i śluzu.
- do spojówek lekarz wkrapla płyn odkażający po to, aby zapobiec zakażeniom i infekcjom oczu noworodka
Badania dziecka w 2 i 3 dobie po porodzie
W 2 oraz 3 dobie po narodzinach dziecko ponownie przechodzi przez badania: płuc, serca, jamy ustnej, uszu, oczu, nosa. Ocenie podlegają też narządy wewnętrzne dziecka oraz stawy biodrowe.
Oprócz tych badań przez cały okres pobytu w szpitalu po porodzie, dziecko jest pod obserwacją lekarzy, co pozwala wykryć różne problemy zdrowotne np. zażółcenie skóry dziecka, czyli objaw żółtaczki fizjologicznej u noworodka.
Badania przesiewowe noworodków
W 4-5 dobie po porodzie noworodek przechodzi badania przesiewowe, które pozwalają wykryć różnorodne choroby i wrodzone wady rozwojowe we wczesnej fazie rozwoju.
Dzięki badaniom przesiewowym można zastosować odpowiednie leczenie w pierwszych tygodniach po porodzie, co zwiększa szansę na wyleczenie lub zahamowanie rozwoju choroby albo wady wykrytej podczas badań przesiewowych.
Badania przesiewowe wykonuje się aby wykryć:
- wady słuchu u noworodka. Badanie słuchu jest bezpieczne i bezbolesne dla noworodka. Jeżeli wynik badania słuchu noworodka jest nieprawidłowy, badanie jest powtarzane w dniu wypisu noworodka ze szpitala. Jeśli wynik drugiego badania słuchu noworodka także jest nieprawidłowy to noworodek otrzymuje skierowanie na specjalistyczne badania słuchu, które pozwolą dokładnie zdiagnozować problemy ze słuchem u noworodka.
- fenyloketonurię. Fenyloketonuria to wrodzona choroba metaboliczna polegająca na zablokowaniu metabolizmu aminokwasu fenyloalaniny. Na skutek czego w organizmie dziecka gromadzi się fenyloalanina, co może spowodować uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego.
- hipotyreozę. Hipotyreoza jest to wrodzona niedoczynność tarczycy. Nieleczona hipotyreoza prowadzi do upośledzenia umysłowego.
- mukowiscydozę. Mukowiscydoza jest chorobą dotykającą wiele narządów dziecka, szczególnie układu oddechowego i pokarmowego.
Fenyloketonurię, hipotyreozę i mukowiscydozę wykrywa się badając krew noworodka pobraną z pięty (palca), tzw. krew włośniczkową.
Krew do badań przesiewowych pobiera się poprzez nakłucie pięty (palca) i przyłożenie do miejsca nakłucia specjalnej bibuły, w którą wsiąka krew. Po wysuszeniu bibuły, szpital wysyła ją do laboratorium przesiewowego.
Badania przesiewowe są bezpłatne i wykonywane każdemu noworodkowi.