Antykoncepcja hormonalna

Antykoncepcja

Antykoncepcja hormonalna polega na stosowaniu hormonalnych środków antykoncepcyjnych, które wpływają na cykl miesiączkowy kobiety tak aby uniemożliwić zajście w ciążę.

Jakie są metody antykoncepcji hormonalnej?

Metody antykoncepcji hormonalnej różnią się miedzy sobą rodzajem zastosowanego hormonalnego środka antykoncepcyjnego oraz sposobem dostarczania hormonów do organizmy kobiety.

Metody antykoncepcji hormonalnej:
• tabletki antykoncepcyjne
• plastry antykoncepcyjne
• zastrzyki antykoncepcyjne
• wkładki wewnątrzmaciczne
• krążki dopochwowe
• implanty antykoncepcyjne

Jak działa antykoncepcja hormonalna?

Antykoncepcja hormonalna:
• hamuje owulację czyli nie dopuszcza do uwolnienia się komórki jajowej z jajnika
• powoduje zmiany w błonie śluzowej macicy aby uniemożliwić zagnieżdżenie się zarodka gdyby ewentualnie powstał
• zagęszcza śluz szyjkowy, który staje się nieprzepuszczalny dla plemników i uniemożliwia im dotarcie do komórki jajowej

Działanie antykoncepcji hormonalnej polega na sterowaniu cyklem miesiączkowym kobiety przez sztucznie wytworzone syntetyczne hormony: progestagen i estrogen.

Progestagen to syntetyczny odpowiednik naturalnego progesteronu.
Wyróżniamy trzy generacje progestagenu:
• progestagen drugiej generacji: lewonorgestrel
• progestagen trzeciej generacji: dezogestrel, gestoden, norgestimat
• progestagen czwartej generacji: drospirenon, dienogest

Estrogen to syntetyczny odpowiednik naturalnego estrogenu - estradiolu
W antykoncepcji syntetyczny estrogen wystepuje jako:
• etynyloestriadol
• walerian estradiolu

Estrogen wzmacnia działanie progestagenu dzięki czemu można stosować mniejsze dawki hormonów dla uzyskania tego samego efektu antykoncepcyjnego.

Większość środków antykoncepcyjnych zawiera oba hormony: progestagen i estrogen. Są też środki antykoncepcyjne nie zawierające estrogenów np.: minipigułka.

Środki antykoncepcyjne bez estrogenów przeznaczone są dla kobiet:
• karmiących piersią ponieważ estrogeny powodują zmniejszenie ilości i jakości mleka
• nie tolerujących estrogenów w swoim organizmie

Kto może stosować antykoncepcję hormonalną?

Antykoncepcję hormonalną mogą stosować kobiety w wieku rozrodczym po wykluczeniu przez lekarza ginekologa przeciwwskazań do jej stosowania.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania antykoncepcji hormonalnej?

Przeciwwskazania do stosowania antykoncepcji hormonalnej:
• ciąża
• choroby wątroby
• przebyta zakrzepica
• nadciśnienie tętnicze
• podejrzenie występowania guzów nowotworowych

Badania przed rozpoczęciem stosowania antykoncepcji hormonalnej

Wybór środka metody antykoncepcji hormonalnej należy poprzedzić wizytą u lekarza ginekologa. Ginekolog na podstawie wywiadu określi jakie badania należy wykonać przed zastosowaniem antykoncepcji hormonalnej.

Badania przed zastosowaniem antykoncepcji hormonalnej:
• badanie ginekologiczne
• cytologia
• pomiar stężenia hormonów
• oznaczenie stężenia cholesterolu we krwi

Na podstawie wyników tych badań lekarz ginekolog podejmie decyzję o doborze właściwego środka antykoncepcji hormonalnej.

Podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej kobieta powinna regularnie kontrolować swój stan zdrowia czyli wykonywać zlecane przez ginekologa badania.

Powrót płodności po stosowaniu antykoncepcji hormonalnej

Po zaprzestaniu stosowania antykoncepcji hormonalnej płodność kobiety najczęściej powraca w pierwszym cyklu fizjologicznym kobiety. Wyjątek stanowi zastrzyk antykoncepcyjny. W tym przypadku powrót do płodności może trwać około roku czasu.

Jakie są zalety stosowania antykoncepcji hormonalnej?

Zalety antykoncepcji hormonalnej:
• możliwe zmniejszenie dolegliwości związanych z zespołem napięcia przedmiesiączkowego (PMS)
• możliwe zmniejszenie dolegliwości bólowych związanych z miesiączką
• możliwe mniej obfite krwawienia miesiączkowe
• możliwa poprawa jakości cery
• możliwe zmniejszenie nadmiernego owłosienia
• metoda bardzo skuteczna
• metoda prosta w stosowaniu

Jakie są wady stosowania antykoncepcji hormonalnej?

Wady antykoncepcji hormonalnej:
• ryzyko wystąpienia zakrzepicy,
• ryzyko wystąpienia udaru mózgu,
• ryzyko wystąpienia zawału serca
• możliwość zmniejszenia skuteczności przyjmowanych niektórych leków
• inne działania niepożądane

Naturalnie u każdej kobiety działania niepożądane są sprawą indywidualną i występują z różnym natężeniem lub nie występują wcale.

Możliwe działania niepożądane antykoncepcji hormonalnej

Możliwe działania niepożądane antykoncepcji hormonalnej opisane są szczegółowo w ulotce dołączonej do każdego środka antykoncepcji hormonalnej.

O działaniach niepożądanych występujących podczas stosowania danej antykoncepcji hormonalnej powinien zostać powiadomiony lekarz ginekolog. Lekarz ginekolog może w takim przypadku zalecić zmianę stosowanej antykoncepcji na inną lub zlecić wykonanie dodatkowych badań.

Jaka jest skuteczność antykoncepcji hormonalnej?

Przez sterowanie cyklem miesiączkowym za pomocą sztucznych hormonów metody antykoncepcji hormonalnej charakteryzują się wysoką skutecznością, ale też należy pamiętać o możliwości wystąpienia różnych działań niepożądanych.

Skuteczność antykoncepcji hormonalnej dla właściwego stosowania według wskaźnika Pearla wynosi od 0,09 do 0,9 w zależności od zastosowanego środka antykoncepcji hormonalnej.