Stymulacja owulacji
Stymulacja owulacji to hormonalne pobudzenie jajników do jajeczkowania aby doprowadzić do dojrzewania wielu pęcherzyków Graafa zawierających komórki jajowe. W normalnie przebiegającym cyklu miesiączkowym dojrzewa na ogół jeden pęcherzyk Graafa. Stymulacja owulacji to metoda leczenia niepłodności stosowana przy zaburzeniach owulacji oraz sposób zwiększenia skuteczności zabiegu inseminacji domacicznej. Stymulacja owulacji jest też pierwszym etapem w zapłodnieniu in vitro.
Kiedy stosuje się stymulację owulacji?
Stymulację owulacji
- nieregularnych miesiączkach
- zaburzeniach owulacji
- zaburzeniach układu podwzgórzowo-przysadkowego
- braku owulacji. Najczęstszą przyczyną braku owulacji jest zespół policystycznych jajników (PCOS).
- niepłodności o nieustalonej przyczynie
- przy inseminacji domacicznej
- przy zapłodnieniu in vitro
Stymulację owulacji można zastosować w przypadku prawidłowych wyników badań u pary oraz przy pewności, że jajowody pacjentki są drożne.
Jak stymuluje się owulację?
Leki stosowane w stymulacji owulacji oraz sposoby prowadzenia stymulacji jajników zależą od rodzaju problemu z owulacją.
Do stymulacji owulacji stosuje się:
- cytrynian klomifenu
- gonadotropiny
Cytrynian klomifenu stosowany jest przy zaburzeniach owulacji. Ma za zadanie doprowadzić do owulacji.
Cytrynian klomifenu występuje w postaci stosunkowo tanich doustnych tabletek.
Leczenie cytrynianem klomifenu rozpoczyna się między 2 a 5 dniem cyklu miesiączkowego i stosuje się zwykle przez 5 dni. Wskazane jest kontrolne badanie USG około 10-12 dnia cyklu miesiączkowego.
Cytrynianu klomifenu nie można stosować dłużej niż przez 6 cykli miesiączkowych.
Możliwe objawy uboczne stosowania cytrynianu klomifenu:
• ryzyko wystąpienia ciąży pozamacicznej
• niewłaściwy rozwój błony śluzowej macicy
• nudności
• wymioty
• problemy ze wzrokiem
• bóle piersi
• uderzenia gorąca
Jeżeli cytrynian klomifenu nie przyniesie oczekiwanego rezultatu to stosuje się gonadotropiny.
Gonadotropiny stymulują wzrost pęcherzyków jajnikowych. Normalnie gonadotropiny są produkowane przez przysadkę mózgową.
Stosowanie gonadotropin nie wpływa negatywnie na rozrost błony śluzowej macicy.
Przy zastosowaniu gonadotropin do stymulacji owulacji istnieje wyższe prawdopodobieństwo zajścia w ciążę niż przy stosowaniu cytrynianu klomifenu.
Koszty leczenia gonadotropinami są dużo wyższe niż cytrynianem klomifenu.
Gonadotropiny występują w postaci zastrzyków domięśniowych.
Leczenie gonadotropinami rozpoczyna się od 2-4 dnia cyklu miesiączkowego i kontynuuje się przez 6-7 dni. Dobę po ostatnim zastosowaniu gonadotropin podawane są zwykle preparaty gonadotropiny kosmówkowej (HCG). Leczenie gonadotropinami powinno być monitorowane poprzez badanie USG. Wskazane jest też badanie poziomu estradiolu.
Po leczeniu gonadotropinami owulacja występuje u 85% leczonych kobiet.
Objawy uboczne stosowania gonadotropin:
Leczenie gonadotropinami może doprowadzić do zespołu hiperstymulacyjnego lub mnogiej ciąży. Zespół hiperstymulacji to dojrzewanie nadmiernej liczby pęcherzyków Graafa z komórkami jajowymi. Ciąże bliźniacze występują u kilkunastu procent kobiet, a ciąże trojacze u około 2%.
Jaka jest skuteczność stymulacji owulacji?
Skuteczność stymulacji owulacji to około 80% czyli tyle kobiet poddanych stymulacji owulacji uzyska prawidłową owulację. Około połowy kobiet zachodzi w ciążę w czasie pierwszych 3-4 cykli leczenia (cykli hormonalnej stymulacji owulacji).