Plemnik
Plemnik (gameta męska, spermatozoid) - męska komórka rozrodcza. Plemniki powstają w kanalikach nasiennych jąder w procesie spermatogenezy. Plemnik jest najmniejszą komórką ludzkiego organizmu zdolną do szybkiego poruszania się. Długość plemnika wynosi tylko 50-60 µm. Wyglądem przypomina kijankę,
a zbudowany jest z główki, wstawki, szyjki i witki.
Organizm mężczyzny zaczyna produkcję plemników po zakończeniu dojrzewania. Produkcja plemników trwa przez całe życie mężczyzny.
Jądra zbudowane są z wielu milionów kanalików nasiennych, w których produkowane są plemniki. Plemniki powstają ze ścian kanalików. Produkcja plemników, które są gotowe do wytrysku (ejakulacji), zajmuje około 70-80 dni.
Z kanalików plemniki przechodzą do najądrzy, gdzie kończą proces dojrzewania i czekają na wytrysk (ejakulację). Podczas wytrysku (ejakulacji) tylko dojrzała część plemników nasieniowodem przez prostatę przedostaje się do cewki moczowej a z niej na zewnątrz. Reszta plemników dojrzewa i przygotowuje się do kolejnego wytrysku.
Podczas wytrysku wraz z plemnikami wydostaje się na zewnątrz wydzielina pęcherzyków nasiennych i ta produkowana przez prostatę. Wydzieliny mają za zadanie zapewnić plemnikom odpowiednie substancje odżywcze.
Plemniki stanowią 20% całego nasienia. Pozostałe 80% nasienia stanowią:
płyn nasienny wydzielany przez: gruczoł krokowy, pęcherzyki nasienne i gruczoły opuszkowo-cewkowe. Płyn nasienny zawiera cenne substancje odżywcze dla plemników. Są to między innymi: fruktoza, enzymy, witaminy, aminokwasy.
Wytrysk (ejakulacja) przebiega odruchowo. Nasienie (ejakulat, sperma) po wydostaniu się z penisa może mieć wygląd grudek, galarety. Po czasie od 5 do 60 minut nasienie upłynnia się.
Podczas jednego stosunku płciowego wydostaje się, wraz z płynem nasiennym, od 200 mln do 500 mln plemników. Nie wszystkie plemniki są zdrowe. Około ¼ plemników nie może się poruszać i nie ma żadnych szans na dotarcie do komórki jajowej. Zdrowe plemniki poruszają się z prędkością 2-3 mm na godzinę.
Po stosunku płciowym plemniki mogą przeżyć w drogach rodnych kobiety (w pochwie, szyjce macicy oraz macicy) od 3 do 5 dni. Przez ten okres czasu mogą być zdolne do poruszania się i zapłodnienia komórki jajowej.
Do zapłodnienia może dojść gdy około 100 tysięcy plemników przedostanie się w okolice jajeczka. Główka plemnika za pomocą akrosomu ma za zadanie kierowanie plemnika do komórki jajowej, rozpuszczenie jej otoczki i wniknięcie do środka. Tylko jeden pokonuje ochronną otoczkę komórki jajowej. Gdy plemnik dostanie się do środka czekającej na niego komórki jajowej to wtedy komórka jajowa natychmiast wydziela substancje, które zamykają ją po to aby inne plemniki do niej się nie przedostały.
Plemnik, który miał szczęście przedostać się do komórki jajowej zapładnia ją. Przez połączenie plemnika i komórki jajowej powstaje całkowicie nowa komórka (zwana zygotą). Połowa komórki to połowa chromosomów pochodząca od ojca, a druga połowa od matki.
Komórka jajowa zawiera chromosom X, a plemnik zawiera chromosom X (żeński) lub chromosom Y (męski). Jeżeli zapładniający jajo plemnik zawiera chromosom Y to urodzi się chłopiec, a w przypadku gdy plemnik zawiera chromosom X to urodzi się dziewczynka. W momencie zapłodnienia nie tylko przesądzona będzie płeć dziecka ale też jego wygląd, osobowość, uzdolnienia.
Dieta nie ma żadnego wpływu na płeć dziecka.