ABCmaluszka.pl - płodność, ciąża, poród, dziecko, macierzyństwo
Blog młodej mężatki
REKLAMA
Przejdź do treści

Pozycja płodu w macicy przed porodem

Pozycja płodu w macicy przed porodem decyduje o rodzaju porodu. Pozycja porodowa płodu to położenie, ułożenie i ustawienie płodu w macicy przed porodem względem ujścia szyjki macicy. Pozycję porodową płód w macicy przyjmuje najczęściej między 32 a 36 tygodniem ciąży.


Jak określa się pozycje płodu przed porodem?


Pozycję płodu przed porodem lekarz określa około 36 tygodnia ciąży poprzez wykonanie badania USG. Przed porodem lekarz wykonuje kolejne badanie USG w celu potwierdzenia ustalonej wcześniej pozycji porodowej płodu.

W położnictwie do opisania pozycji płodu w macicy używa się następujących określeń:
  • położenie płodu
  • ułożenie płodu
  • ustawienie płodu

Położenie płodu


Położenie płodu to pozycja płodu w stosunku do pionowej pozycji macicy (góra-dół macicy).

Możliwe położenia płodu:


  • położenie poprzeczne płodu – płód położony jest poziomo w macicy, czyli jego główka znajduje się po jednej stronie macicy, a pośladki po drugiej stronie macicy (główką w lewo lub prawo)
  • położenie skośne płodu – płód przyjmuje pozycję pomiędzy położeniem podłużnym, a położeniem poprzecznym
  • położenie podłużne płodu – płód położony jest w macicy główką w dół lub w górę i z tego względu wyróżniamy dwa rodzaje położeń podłużnych płodu:
  • położenie podłużne główkowe - główka płodu skierowana jest w dół macicy
  • położenie podłużne miednicowe, będące odwrotnością położenia główkowego, kiedy główka płodu skierowana jest w górę macicy


Położenie podłużne miednicowe możemy podzielić na rodzaje ze względu na ułożenie dolnych części ciała płodu, które w położeniu podłużnym miednicowym są częścią przodującą płodu.

Rodzaje położeń miednicowych:

  • położenie miednicowe zupełne, w którym częścią przodującą płodu są pośladki i stópki płodu
  • położenie miednicowe niezupełne, w zależności od ułożenia płodu (ułożenie pośladkowe, ułożenie kolankowe, ułożenie stópkowe) można podzielić na:
  • położenie miednicowe pośladkowe, w którym częścią przodującą płodu są pośladki płodu
  • położenie miednicowe kolankowe, w którym częścią przodującą płodu są kolanka płodu
  • położenie miednicowe stópkowe, w którym częścią przodującą płodu są stópki płodu


Prawidłowe położenie płodu w macicy przed porodem to położenie podłużne główkowe.

Ułożenie płodu


Ułożenie płodu to sposób ułożenia poszczególnych części ciała płodu względem siebie. Ułożenie płodu informuje, która część ciała płodu podczas porodu będzie częścią przodującą płodu. Część przodująca płodu to część ciała płodu, która położona jest najniżej w macicy przed porodem i urodzi się pierwsza.

Ułożenie głowy płodu przed porodem jest szczególnie istotne przy położeniu podłużnym główkowym, czyli kiedy głowa płodu skierowana jest w dół. Natomiast ułożenie dolnych części ciała płodu decyduje o możliwości porodu naturalnego przy położeniu podłużnym miednicowym, czyli kiedy płód ma głowę skierowaną w górę.

Ułożenie płodu pod względem pozycji głowy płodu w stosunku do jego klatki piersiowej:
  • ułożenie przygięciowe płodu występujące wtedy, gdy głowa płodu przyciśnięta jest brodą do klatki piersiowej.
  • ułożenie odgięciowe płodu występujące wtedy, gdy głowa płodu odgięta jest od klatki piersiowej do tyłu

W zależności od stopnia odgięcia głowy płodu od klatki piersiowej płodu wyróżnia się następujące rodzaje ułożeń odgięciowych płodu:
  • ułożenie wierzchołkowe płodu występujące wtedy, gdy głowa płodu nie jest ani przygięta do klatki piersiowej, ani odgięta do tyłu. Wierzchołek głowy płodu pozostaje mniej więcej w linii prostej z kręgosłupem płodu.
  • ułożenie ciemieniowe płodu występujące wtedy, gdy głowa płodu jest lekko odgięta do tyłu, tak że ciemiączko przednie głowy płodu pozostaje mniej więcej w linii prostej do kręgosłupa płodu
  • ułożenie czołowe płodu występujące, gdy głowa płodu odgięta jest do tyłu, przy czym czoło płodu pozostaje mniej więcej w linii prostej do kręgosłupa płodu
  • ułożenie twarzyczkowe płodu występujące, gdy głowa płodu jest mocno odgięta do tyłu, przy czym nos i szczęka płodu pozostają mniej więcej w linii prostej do kręgosłupa płodu

Ułożenie płodu pod względem pozycji dolnych części ciała płodu:
  • ułożenie pośladkowe występuje, gdy płód ułożony jest pośladkami do dołu, a nogi są wyprostowane i ułożone wzdłuż ciała płodu
  • ułożenie kolankowe występuje, gdy płód ułożony jest jednym kolankiem do dołu, a drugim wzdłuż tułowia - ułożenie kolankowe niezupełne lub gdy płód ułożony jest dwoma  kolankami do dołu - ułożenie kolankowe zupełne
  • ułożenie stópkowe występuje, gdy płód ułożony jest jedną stópką do dołu – ułożenie stópkowe niezupełne lub gdy płód ułożony jest dwoma stópkami do dołu – ułożenie stópkowe zupełne

Prawidłowe ułożenie płodu w macicy przed porodem
to ułożenie przygięciowe.

Ustawienie płodu


Ustawienie płodu określane przy położeniu podłużnym płodu informuje w kierunku której ściany macicy zwrócone są plecy płodu. Dlatego można wyróżnić:
  • ustawienie prawe płodu – plecy płodu zwrócone są do prawej ściany macicy  
  • ustawienie lewe płodu – plecy płodu zwrócone są do lewej ściany macicy
  • ustawienie przednie płodu – plecy płodu zwrócone są w lewo lub w prawo, ale bliżej przedniej (brzusznej) ściany macicy
  • ustawienie tylne płodu – plecy płodu zwrócone są w lewo lub w prawo, ale bliżej tylnej ściany macicy (od strony pleców kobiety w ciąży)

Przy położeniu podłużnym główkowym częściej używane są określenia ustawień płodu odnoszące się do ustawienia tyłu głowy płodu, czyli potylicy płodu:
  • ustawienie potylicowe przednie to ustawienie, w którym płód położony jest główką w dół, twarzą w kierunku kręgosłupa kobiety w ciąży, a tył głowy płodu - potylica zwrócona jest w stronę jej brzucha
  • ustawienie potylicowe przednie prawe występuje, gdy płód położony jest główką w dół, twarzą w kierunku kręgosłupa kobiety w ciąży, a tył głowy płodu - potylica znajduje się trochę po prawej stronie jej brzucha
  • ustawienie potylicowe przednie lewe występuje, gdy płód położony jest główką w dół, twarzą w kierunku kręgosłupa kobiety w ciąży, a tył głowy płodu - potylica znajduje się trochę po lewej stronie jej brzucha
  • ustawienie potylicowe tylne to ustawienie, w którym płód położony jest główką w dół, twarzą w kierunku brzucha kobiety w ciąży, a tył głowy płodu – potylica zwrócona jest w kierunku jej kręgosłupa. Tylko około 5% dzieci rodzi się w ten sposób.
  • ustawienie potylicowe tylne prawe występuje, gdy płód położony jest główką w dół, twarzą w kierunku brzucha kobiety w ciąży, a tył głowy płodu – potylica znajduje się trochę po prawej stronie jej kręgosłupa
  • ustawienie potylicowe tylne lewe występuje, gdy płód położony jest główką w dół, twarzą w kierunku brzucha kobiety w ciąży, a tył głowy płodu – potylica znajduje się trochę po lewej stronie jej kręgosłupa

Prawidłowe ustawienie płodu w macicy przed porodem to ustawienie potylicowe przednie.

Pozycja płodu przed porodem a rodzaj porodu


Niektóre pozycje płodu mogą utrudnić albo uniemożliwić poród siłami natury i konieczne będzie wykonanie cesarskiego cięcia.

Pozycje płodu przed porodem umożliwiające naturalny poród:
  • położenie podłużne główkowe
  • położenie podłużne miednicowe – tylko w niektórych przypadkach, najczęściej  u wieloródek, czyli kobiet rodzących po raz kolejny

Pozycje płodu przed porodem będące wskazaniem do cesarskiego cięcia:  
  • położenie skośne
  • położenie poprzeczne
  • położenie podłużne miednicowe – w większości przypadków i przeważnie zawsze u pierworódek, czyli kobiet rodzących po raz pierwszy


Prawidłowa pozycja płodu w macicy przed porodem


Prawidłowa pozycja płodu przed porodem to:
  • położenie podłużne główkowe
  • ułożenie przygięciowe
  • ustawienie potylicowe przednie

Jest to fizjologiczna pozycja porodowa płodu, która zapewnia optymalny poród siłami natury. W tym położeniu główka płodu przygięta jest do klatki piersiowej i skierowana w dół, a twarz ustawiona w kierunku kręgosłupa matki.

Najczęstsze pozycje płodu przed porodem


Najczęstsza pozycja płodu w macicy przed porodem
to położenie podłużne główkowe. Położenie podłużne główkowe przyjmuje przed porodem około 95% dzieci.

Położenie miednicowe przed porodem przyjmuje około 4% dzieci, w tym większość dzieci przyjmuje położenie miednicowe niezupełne, najczęściej pośladkowe, a rzadziej stópkowe i kolankowe.

Najrzadziej występujące położenia płodu przed porodem to położenie poprzeczne i skośne, występujące u około 1% dzieci przygotowujących się do porodu.


Zobacz inne artykuły związane z porodem

Wróć do spisu treści